Cafe phố là gì?

Cafe Phố là gì? Bạn tôi, những người ở Mỹ, Úc và cả Việt Kiều lâu ngày về vẫn hay hỏi vậy. Cafe thì dễ hiểu, nhưng sao lại có phố? Ngắn gọn, cafe phố là kiểu uống/ quán cà phê ở những thành phố lớn, nơi người ta thích chui vào những phòng lạnh, bật nhạc lên và uống cà phê.

Câu trả lời của tôi không được ông anh học chung cách đây hơn 10 năm chấp nhận. Ảnh bảo, sỡ dĩ có cà phê phố là để phân biệt với cà phê quê. Ơ hay, lại còn cà phê quê nữa cơ à? Tôi tròn xoe đôi mắt cáo.

Vậy cà phê phố khác cà phê quê thế nào? Ông anh tôi chia sẻ thế này:

Cà phê phố, cà phê quê, muôn nẻo cà phê mỗi nơi mỗi vẻ. Người Việt Nam yêu cà phê, say cà phê riết rồi trở thành một thứ gần như là văn hoá vậy. Muôn nẻo cà phê từ quê ra phố ấy, có khác gì nhau?

Người Việt có hai thức uống quen, nếu không tính nước trắng, nước ngọt, là trà và cà phê. Trà thì đủ loại: Trà xanh, trà búp… nguyên chất từ cây trà, hoặc thêm các hương tự nhiên như sen, hoa nhài… Cà phê cũng phong phú không kém, với cà phê đen đá, cà phê sữa đá, cà phê đen nguyên chất không đá không đường. Đáng chú ý, cà phê từ chỗ phổ biến ở các đô thị miền Nam, thì nay cà phê phố nào Hà Nội cũng có, tiếp tới là các đô thị phía Bắc, Bắc Trung Bộ. Nhưng ở nông thôn, người Bắc vẫn quen uống trà, chỉ thanh niên thì uống “kèm” cà phê. Người Nam thì hình như chỉ thích cà phê, phong cách, gu cà phê quê chẳng khác gì cà phê phố.

Cà phê quê

Về các miền quê phía Bắc, lác đác những quán nước đầu ngõ, đầu làng, bán đủ thứ nước ngọt đóng lon, đóng chai, cả cà phê hòa tan pha sẵn. Từ Hà Nội, Hải Phòng, tới Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An đều như vậy. Các quán xá này, người ta uống trà, hút thuốc lào, ăn kẹo lạc.

Nhưng không phải ở quê phía Bắc, Bắc Trung Bộ không có quán cà phê. Quán cà phê vẫn không dày đặc như ở miền Nam, cũng ít khi tên là “cà phê” mà là “quán nước giải khát”, có bán cà phê. Vào đây, có gọi cà phê đi nữa, người uống cũng phải có ấm trà, phích nước châm lui châm tới.

Tới tận vùng núi Anh Sơn của Nghệ An, cũng có những quán cà phê phong cách, thanh niên, trung niên í ới rủ nhau “cà phê đi” mỗi sáng, mỗi tối. Nhưng tới quán cà phê, cùng với việc gọi ly cà phê đen (có đường, đá viên bỏ trong 01 ly khác), họ làm thêm ấm trà. Cà phê “ực” vài ba hơi là hết, trà thì còn đó giúp họ có cớ ngồi với nhau, nói đủ thứ chuyện trên đời.

Và ngay cả nội đô Sài Gòn, người gốc miền Bắc khi vào quán cà phê vẫn không quên gọi ấm trà, phích nước. Giá ấm trà cao gấp 2, 3 lần ly cà phê, họ vẫn vui vẻ.

Tôi tự hỏi, họ ra quán cà phê để uống trà hay uống cà phê?

Cà phê phố

Cà phê phố, tất nhiên là ở các thành phố lớn, nơi cuộc sống xô bồ và bon chen hơn gấp vạn lần những vùng quê hay ngoại thành. Ở đô thị Hà Nội, vào các quán cà phê, đa số người uống chỉ có trên bàn ly cà phê, hoặc nước ép trái cây, sinh tố. Với cà phê, họ thường pha phin, bên cạnh có hũ đường (sữa thì để sẵn dưới đáy ly), đá thì để ly bên cạnh, khách muốn cà phê đen đá, cà phê sữa đá thì gắp đá bỏ vào ly đang pha cà phê. Ly cà phê thường nhỏ. Thêm nữa, để bắt gặp các nhóm trung niên, thanh niên vừa uống cà phê, vừa rót trà là không quá hiếm.

Cà phê phố ở Sài Gòn, Biên Hòa, Cần Thơ, Rạch Giá, Mỹ Tho…, hay cả Phan Thiết, Quy Nhơn, Đà Nẵng, Hội An… thì khác hẳn. Các quán cà phê chỉ bán cà phê, ít quán có sẵn trà đặc kiểu Bắc. Người miền Nam cũng không uống cà phê kiểu Bắc. Nếu pha phin, thì phin để trên ly thủy tinh, sứ nhỏ (để sữa sẵn nếu uống cà phê sữa), bên cạnh là một ly đá lớn. Cà phê chảy hết trong phin, thêm đường thành cà phê đen, khuấy sữa thành cà phê sữa, đổ cả ly nhỏ sang ly lớn thì thành cà phê đen đá, cà phê sữa đá. Đáng chú ý, trên các bàn khách đều có trà đá, trà nóng, nhưng vị trà rất nhạt, chỉ có tác dụng cho đỡ khát, chứ không đỡ ghiền.

Cà phê phố, cafe phố, maccoffee, cafe phố sữa đá

Về cái style uống cà phê “khác biệt” này, tôi có hỏi một nhân sự truyền thông của Maccoffee tại Việt Nam, chị này nói: Càng ngày sự khác biệt càng mờ nhạt. Người Bắc giờ cũng gọi cà phê đen đá, cà phê sữa đá, uống cả cà phê pha sẵn, thì thành giống nhau…